Blog - Kawa 100% arabica – czy to najlepszy wybór?

Wielu wśród nas miłośników kawy, a nawet jeżeli się takim mianem nie określamy, to i tak ciężko znaleźć osobę, której nie skusiłaby propozycja klasycznej “małej czarnej”. Najbardziej pożądaną i zachwalaną przez wszystkich kawą jest kawa 100% arabica, czyli prawdziwy Rolls-Royce wśród kaw. (A teraz, smakosze, ręka do góry kto wiedział, że w literaturze możemy znależć aż 100 RODZAJÓW KAWY? Spokojnie, nie ma co się smucić jak nie wiedzieliście, w końcu wiedza jest po to, żeby ją zdobywać :) Drugą ogólnie zachwalaną oraz drugą pod względem popularności odmianą jest robusta – i to głównie o tych dwóch rodzajach się mówi, podobnie jak te dwa rodzaje porównuje się ze sobą pod względem smaku, aromatu oraz jakości.

Kawa arabica – dlaczego właśnie ona jedną najlepszych?

Mówiąc o arabice i robuście zawsze właśnie arabicę wystawia się na piedestał, jako tę najlepszą. Pytanie rodzi się zatem – czy to jedynie kwestia gustu, czy są jakieś fakty, które tę tezę podtrzymują?

Kawa arabica (Coffea Arabica) jest najczęściej wybieranym gatunkiem kawy na świecie i szacuje się, że jej uprawy stanowią prawie 80% światowego rynku kawowego. Jest uważana za kawę “szlachetniejszą” od robusty, nie tylko ze względu na swój smak, ale również wymagające warunki uprawy. Arabika (Coffea arabica) jest bardziej wymagająca w uprawie i jest uprawiana głównie w regionach o wyższych wysokościach, od około 800 do 2200 metrów nad poziomem morza, takich jak obszary górskie Ameryki Południowej, Afryki Wschodniej i Azji. Arabika preferuje umiarkowany klimat, rośnie najlepiej w obszarze pomiędzy zwrotnikiem Raka a zwrotnikiem Koziorożca. Jest to obszar znany jako "coffee belt" lub "pas kawowy". Ta odmiana kawy preferuje gleby wulkaniczne, przepuszczalne, żyzne i o niksimi pH. Podobnie potrzebuje regularnych, umiarkowanych opadów deszczu, zarówno zbyt duże jak i zbyt małe źle wpływają na naszą kapryśną koleżankę. Arabicę charakteryzuje mniej goryczkowy smak oraz bogatszy aromat. Zawiera mniej kofeiny przez co łatwiej jest wyczuć jej subtelne aromaty. W zależności od pochodzenia ziaren, kawa może mieć nuty owocowe, kwiatowe, czekoladowe czy orzechowe. To sprawia, że miłośnicy kawy mają możliwość odkrywania różnych smaków w zależności od regionu, z którego pochodzi kawa. Arabica jest znana z naturalnej słodyczy. Jej smak często jest delikatnie słodki, co stanowi kontrast wobec goryczki innych gatunków kawy. Ciało kawy Arabica jest zazwyczaj lżejsze i bardziej subtelne niż w przypadku kawy Robusty. Napój jest klarowny i łatwy do picia oraz można w nim dostrzec różnorodne niuanse i warstwy smakowe. Ze względu na swoją delikatność i różnorodność smakową, Arabica jest często wykorzystywana do produkcji kaw specialty, czyli wysokiej jakości kaw z unikalnymi profilami smakowymi. Arabika posiada większą ilość tłuszczy (lipidów) i cukrów niż robusta. Według źródeł tłuszcze w ziarnie arabiki stanowią około 6-9%, (dla robusty jest to około 3-7%), z kolei cukry to 15-17% ziarna arabiki, (10-11,5% dla robusty). Jeśli zaś chodzi o cenę, to Arabika jest zwykle droższa niż robusta ze względu na jej wyższe wymagania uprawowe oraz jej bardziej złożony i delikatny profil smakowy. Jest to roślina bardziej wymagająca dla plantatorów, jako że jest podatna na różne choroby i szkodniki, takie jak rdza kawy (La Roya) i chrząszcz Broca. Plantatorzy muszą podejmować środki zaradcze, aby chronić rośliny przed infekcjami i szkodnikami, co wymaga starannego doglądania plantacji z jednoczesnym zachowaniem zasad zrównoważonego rolnictwa – zasad, dzięki którym jednocześnie chronione jest środowisko naturalne, miejscowa ludność oraz nasze zdrowie, jako konsumentów produktu. Wpływ na cenę Arabiki ma jej rodzaj uprawy. Rośnie głównie w Brazylii, Kolumbii, na Jawie i w Afryce Równikowej, w obszarach o niskim pH gleby. Im wyżej się ją uprawia, tym wyższa jej wartość. Krzewy Arabiki są bujne, ale podatne na mróz, a drzewa są kosztowne w utrzymaniu z powodu trudnego terenu uprawy. Trzeba także dbać o delikatne plony, które są narażone na różne choroby. To wszystko wpływa na stosunkowo wysoką cenę Arabiki - za oryginalną, stuprocentową wersję trzeba zapłacić około 80 zł za kilogram. Jeśli jest tańsza, to znaczy, że zawiera domieszkę Robusty.

Robusta (Coffea Canephora), pochodząca z Afryki Zachodniej, uprawiana jest na niższych wysokościach, do około 800 metrów nad poziomem morza. Większość upraw Robusty na świecie znajduje się w środkowej i zachodniej Afryce, niektórych częściach Azji Południowo-Wschodniej, takich jak Indonezja i Wietnam, oraz w Brazylii. Mimo że stanowi około 30% rynku kawowego, a jej produkcja systematycznie rośnie., jest uważana za mniej szlachetną odmianę. Ziarna Robusty często znajdują się w mieszankach i kawach instant. Jej krzewy są bardziej odporne na choroby i szkodniki, co sprawia, że uprawa jest łatwiejsza i tańsza niż w przypadku Arabiki. Robusta lepiej znosi cieplejszy klimat, uprawia się ją od 24 do 30 stopni Celsjusza, co pozwala na jej uprawę znacznie niżej niż Arabiki. Smak Robusty jest charakterystyczny, jest znacznie bardziej gorzka w porównaniu do Arabiki. To właśnie goryczka jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech smakowych tej odmiany. Kawa Robusta często jest opisywana jako bardziej pełna i intensywna w smaku. Ma mocniejszy i bardziej zdecydowany profil smakowy, często zawiera nutki ziemiste, co oznacza, że kawa ta może mieć wyraźne akcenty związane z ziemią, korą czy orzechami (niektórzy opisują jej teksturę nawet jako ziarnistą). Robusta jest bardziej cierpka niż Arabika. Posiada intensywną cierpkość, która może być wyraźna w dłuższym posmaku. Robusta jest często opisywana jako mająca pełniejsze ciało, co oznacza, że napój jest gęstszy i cięższy w odczuciu. Kawa Robusta często tworzy gęstą i trwałą warstwę piany, znaną jako crema. Jest to warstwa piany na powierzchni espresso, która nadaje kawie intensywność. Zawiera więcej kofeiny (około 1,8-4%), co czyni ją atrakcyjną dla tych, którzy szukają głównie kofeinowego pobudzenia. Robusta jest bardziej odporna na choroby i szkodniki, co sprawia, że jej uprawa jest łatwiejsza. Ma także większą wydajność i jest tańsza niż arabika. Jednak, ze względu na dominującą goryczkę, często kojarzy się z kawami instatnt lub tanimi blendami. Niemniej jednak, jej bogatsza crema sprawia, że jest chętnie używana w mieszankach, zwłaszcza tych, które mają zapewnić intensywny smak. Warto zauważyć, że pomimo pewnych stereotypów, zarówno arabika, jak i robusta mogą być wysokiej jakości, a wybór zależy od preferencji konsumenta. Ostatnio nawet pojawiają się kawiarnie specjalizujące się w kawach z robusty, sugerując, że podejście do tego gatunku może się zmieniać w podobny sposób, w jaki obecnie podchodzi się do kaw specialty z arabiki.

Jaka kawa jest zatem najlepsza? I odpowiedź po raz kolejny będzie ta sama: wszystko zależy od naszego osobistego gustu. Czy wolimy delikatny aromat i mniejsze pobudzenie, jakie oferuje nam arabica, czy też wolimy mocniejsze smaki, bardziej ziemiste i orzechowe z cięższym ciałem i mocnym kopem na pobudzenie - wtedy uśmiecha się do nas robusta. Aby się dowiedzieć, oczywiście najlepiej będzie spróbować obu, w końcu nietrudno je dostać, a gdy staniemy się prawdziwymi smakoszami kawy - sięgnąć po którąś z wyżej wspomnianych pozostałych przynajmniej 98 odmian, tam na pewno każdy znajdzie coś dla siebie